Titus Brandsma

Anno Sjoerd Brandsma wordt op 23 februari 1881 in Bolsward, Friesland, geboren. Hij groeit op in een oud rooms-katholiek boerengeslacht in Oegeklooster. Na het gymnasium treedt Brandsma in 1898 in bij de karmelieten en neemt hij de kloosternaam Titus aan. In 1905 wordt hij als priester gewijd. In 1909 wordt Brandsma doctor in de filosofie. Hij ontwikkelt zich tot een groot kenner van de Karmelitaanse en middeleeuws-Nederlandse mystiek. Vanaf 1923 is Brandsma hoogleraar wijsbegeerte en mystiek aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

In de oorlog

Tijdens de bezetting spreekt Brandsma zich vanaf het begin uit tegen de maatregelen van de Duitse bezetter. Hij verzet zich in het bijzonder tegen de verplichting om NSB-advertenties in de katholieke pers af te drukken. Brandsma roept de krantenredacties op zich hier tegen te verzetten. Dit leidt tot zijn arrestatie op 19 januari 1942. In de avond van 20 januari brengt de Duitse politie Brandsma het Oranjehotel binnen. Hij komt in cel 577 te zitten:  

"Och ja, als men zo de cel van een gevangenis wordt ingeleid, 's avonds laat, en de deur wordt met grendels en sloten achter u dicht gedaan, dan staat men wel een ogenblik vreemd te kijken. Het humoristische van het geval, dat ik op mijn oude dag nog in een gevangeniscel geraakte, drong me meer tot een lach dan dat het tragische ervan me kon neerdrukken; maar vreemd was het toch. Daar sta je nu."

Laatste Geschrift

Al meteen de volgende dag verhoort de Duitse politie Brandsma. De Duitsers willen meer weten over zijn houding ten opzichte van de NSB. Ze vragen Brandsma een stuk te schrijven over de vraag waarom het Nederlandse volk de NSB haat. In zijn cel schrijft hij zijn ‘Laatste geschrift’, dat nog tijdens de oorlog wordt gepubliceerd. Na enkele weken moet Brandsma op transport en komt via Kamp Amersfoort en de gevangenis in Kleef in het Duitse concentratiekamp Dachau terecht. Hier wordt Brandsma op 26 juli 1942 gedood.

Zaligverklaring

Na de oorlog ontstaat er al snel een devotie rond de nagedachtenis aan Brandsma. In 1985 wordt hij zaligverklaard door Paus Johannes Paulus II. Op 15 mei 2022 is Titus Brandsma in Rome door Paus Franciscus heilig verklaard.