28 november 2023

Wie herkent deze mannen?

Dit is een unieke foto. Namelijk de enige waarop te zien is dat gevangenen vanuit het Oranjehotel door het Poortje aan de Van Alkemadelaan naar een vrachtwagen lopen voor transport naar een concentratiekamp in Duitsland.
De foto is begin april 1941 (waarschijnlijk 8 april) genomen en de gevangenen zijn leden van de Geuzen, de eerste verzetsgroep van Nederland die op transport zijn gesteld naar Buchenwald. Op 9 april 1941 komen daar 157 Nederlandse gevangenen aan, een deel van de minstens 236 Geuzen die in het Oranjehotel gevangen zaten. 

De vijf mannen op de foto
Op de foto zien we vijf mannen met hoed en tas. Zij worden omringd door een groot aantal Duitse soldaten. Een politieman met fiets lijkt tevreden toe te kijken. Wij kennen de namen van 157 gevangenen, maar weten niet wie deze vijf zijn.
Hoe oud zijn ze? De middelste man, met de zwarte jas, lijkt vrij jong en niet te groot van postuur. Kan het de dertigjarige Daan Hoek zijn? De twee gevangenen voor hem zijn wat groter en lijken ouder te zijn. Dat geldt ook voor de man achter hem, terwijl de gevangene die net het Poortje uit komt niet echt goed te zien is. Van de 157 mannen komt het overgrote deel uit de regio Rotterdam – Den Haag, veel uit Vlaardingen en Maassluis, waar de beweging zijn oorsprong had. 50 van de mannen zijn jonger dan 25 jaar, de jongste is net 18. Sommigen hebben lokaal bekende achternamen als Stolk, Assenberg of Remmerswaal.

Oproep
Wie zijn deze vijf? Ziet u enig herkenningspunt? Iets in hun houding, kleding, gelaatstrekken die bekend lijken te zijn, wellicht vergelijkend met oude familiefoto’s? Het zou fantastisch zijn om meer informatie te hebben over deze mensen, zodat we de herinnering aan deze vijf, en daarmee aan alle Geuzen, kunnen versterken en hun plaats in de Nederlandse geschiedenis nog prominenter kunnen maken.

Heeft u een aanwijzing, dan horen wij dat graag. Stuur uw informatie naar info@oranjehotel.org.

Over de Geuzen
De verzetsbeweging de Geuzen ontstond in de zomer van 1940 in Vlaardingen en Schiedam en breidde zich snel over Zuid-Holland uit. In november 1940 worden de eerste Geuzen door de Duitse bezetter opgespoord en gearresteerd. Veel van hen komen in het Oranjehotel terecht. In een proces volgens de nazi-“rechtsnormen” worden 43 Geuzen berecht. Vijftien van hen worden ter dood veroordeeld en op 13 maart 1941 op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Vier weken later worden 157 Geuzen zonder enige vorm van proces naar Buchenwald gedeporteerd. De meesten verblijven jaren in gevangenkampen, 54 van hen overlijden in gevangenschap.

Over de foto
De foto is gemaakt door mevrouw Oversluizen, schoonzuster van Arij Kop. Arij Kop was een van de Geuzen die op 13 maart 1941 werd gefusilleerd. Mevrouw Oversluizen kwam op 8 april de spullen ophalen van haar omgebrachte zwager. Zij zag het transport en maakte snel deze foto. (Bron foto: Streekmuseum Jan Anderson, Vlaardingen).