Nieuw bronnenonderzoek bevestigt misstanden in Kamp Scheveningen 1945 - 1950
Nieuw onderzoek van onderzoeker Henk Ambachtsheer bevestigt het beeld dat er na de bevrijding in Kamp Scheveningen – Cellenbarakken en Strafgevangenis - sprake was van misstanden. Het cellencomplex dat tijdens de Tweede Wereldoorlog nog de bijnaam Oranjehotel droeg als erenaam voor de vele verzetsmensen, deed tot 1950 dienst als belangrijke bewaarplaats voor ‘foute’ landgenoten. In Ter zake politiek verzamelt Ambachtsheer voor het eerst de belangrijkste primaire en secundaire bronnen over deze roerige periode. Het onderzoek verschijnt in aanloop naar 1 januari 2025 waarop het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) deels openbaar wordt. Een archief met talloze stukken over personen die verdacht werden van samenwerking met de Duitse bezetter.
Misstanden algemeen bekend
Het beeld dat er in de Strafgevangenis Scheveningen sprake was van misstanden in de - met name, maar niet uitsluitend - eerste maanden na de bevrijding wordt bevestigd aan de hand van uitgebreid bronnenmateriaal (proces-verbalen, ooggetuigenverslagen, verhoren van gevangenen, inspectierapporten, dagboeken en brieven). De aard en omvang van misstanden wordt gespecificeerd: diefstal, mishandeling en vernedering. Ook wordt duidelijk in het onderzoek dat niet alleen in de Strafgevangenis, maar ook in de cellenbarakken (de mannen én vrouwenafdeling) sprake was van misstanden. Bovendien wordt duidelijk dat dit ook toen al algemeen bekend was, zo laten krantenberichten en andere bronnen (zoals de inspectierapporten) zien.
Dagelijks leven
Ook schetst het onderzoek een gedetailleerd beeld van het gevangeniscomplex Scheveningen in de eerste dagen en weken na de bevrijding - de vrijlating van de gevangenen, de instroom van de nieuwe 'foute' gevangenen en de totstandkoming van de bewarings- en verblijfskampen voor collaborateurs in Den Haag en omstreken (met specifieke focus op cellenbarakken en de strafgevangenis) - tot de opheffing van het kamp in 1950.
Vervolgonderzoek en tentoonstelling
Het onderzoek van Henk Ambachtsheer is voor het NM Oranjehotel een belangrijke stap. Directeur Anke van der Laan: ‘Het beeld dat Ambachtsheer schetst is niet fraai. Des te belangrijker voor een beter begrip van de naoorlogse periode die wij ook in het NM Oranjehotel voor het voetlicht willen brengen. We streven ernaar dat dit onderzoek tot een tentoonstelling en een publiekspublicatie zal leiden’.
Lees hier het onderzoek.
