Codebericht uit Oranjehotel na 81 jaar ontrafeld

Een in 1942 in het Oranjehotel geschreven codebericht van verzetsman Frits van der Schrieck (1917-1999) kon onlangs worden gekraakt.  Florentijn van Kampen, onderzoeker bij de iHUB op de Radboud Universiteit, slaagde erin het mysterieus stukje papier, volgeschreven met getallen en leestekens, te ontrafelen, zoals vandaag gepubliceerd is in het Historisch Nieuwblad.

Frits van der Schrieck raakte als student rechten in Leiden betrokken bij het verzet. Hij ondersteunde geheim agenten bij hun werk, hielp mensen die wilden vluchten en probeerde de Duitse bezetter tegen te werken door sabotage. Van der Schrieck werd echter gearresteerd en zat van juni t/m december 1942 opgesloten in eenzame opsluiting in het Oranjehotel, de bijnaam voor de Scheveningse gevangenis tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Een codebericht dat Van der Schrieck vanuit de gevangenis naar buiten wist te smokkelen, bleef tot op heden een mysterie. Was het een verzetsplan, een noodkreet of geheime informatie over de vijand? Florentijn van Kampen dook in de materie en kwam erachter dat het codebericht persoonlijke aantekeningen bleken te zijn. In de tijd dat Van der Schrieck in het Oranjehotel vastzat bestudeerde hij een boek over het Nederlands Staatsrecht. Gebruik makend van een soort eigen codeschrift hield hij bij wat hij zou willen nazoeken als hij weer in vrijheid zou zijn.

De uitkomst is dus op het eerste gezicht minder spannend dan een ontcijferde code. Toch levert het resultaat een bescheiden, menselijk inkijkje in de gevangenschap in het Oranjehotel, waarin de dagen bestonden uit eenzaamheid, verveling en onzekerheid.

Van der Schrieck overleefde de oorlog en werd onderscheiden met het Kruis van Verdienste. Over zijn codebericht en de betekenis daarvan, werd echter nooit meer gesproken.