Bemoedigende liedjes. De gedichtjes van Melis Stoke

‘Melis Stoke’, pseud. van de Joodse schrijver en journalist Herman Salomonson (1892-1942), was een bekend figuur in het Oranjehotel. Op 26 oktober 1940 was hij in de Scheveningse gevangenis opgesloten. Aanvankelijk als gijzelaar, maar de Duitse politie beschuldigde Salomonson ook van ‘deutschfeindliche’ uitingen.

Talrijke getuigenissen tonen de belangrijke rol van ‘Melis Stoke’ in de gevangenis. In zijn cel bleef hij bemoedigende liedjes en gedichtjes schrijven. De liedjes werden van cel tot cel mondeling doorgegeven. ‘Melis Stoke’ was onder de gevangenen een begrip en een grote morele steun. Vooral zijn ‘clublied’ de Tonnenstorters maakte veel indruk: ‘Daar komen de tonnen, daar komen ze aan, de stromende drommen van elkeman. Dat komt van de honger, dat komt van de dorst. Opzij voor de tonnen en niet gemorst.’ Gevangene Jan van Dijk schreef de gedichtjes zelfs op in een schriftje, dat bewaard is gebleven.

Begin augustus 1941 ging Salomonson op transport. ‘Geweldig verlies’ - zo schreef een medegevange hierover in zijn dagboek. Op 7 oktober 1942 werd hij in Mauthausen vermoord.